فرآوری زیستی خون کشتارگاهی با درونه های شکمبه

سالانه هزاران تن خون و درونه ی شکمبه ی باز مانده از کشتار دام در کشتارگاه های صنعتی در کشور بر جای می ماند که ارزش خوراکی بسیار بالایی داشته و دور ریختن آن می تواند افزون بر هدر روی این منابع خوراکی و بن مایه های مغذی، آسیب های چشم گیری به محیط زیست وارد کند. روش های گوناگونی مانند خشک کردن برای فرآوری این پس مانده ها و به کارگیری دوباره ی آن ها در جیره ی جانوران پرورشی پیشنهاد شده است و به کار می روند. در همین راستا، فرآوری زیستی روشی پسندیده و کارآمد برای بهبود ارزش خوراکی ها و افزایش کارآیی و توان نگهداری آن ها است، به ویژه برای خوراکی های پرآب و مغذی که در گزند آلودگی های گسترده ی میکروبی می باشند. در این پژوهش برای نخستین بار خون و درونه ی شکمبه ی بازمانده از کشتار گوسفند به نسبت برابر با هم آمیخته گردید و ماده ی خشک آن به 40 درصد رسانده شد و به همراه ملاس تخمیر گردیدند. این پژوهش با آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور دوره ی فرآوری (0، 7 و14 روز) دو فاکتور افزودن ملاس (5 و 10 درصد) و دو فاکتور افزاینده ی ماده ی خشک (آرد میوه ی بلوط و سبوس برنج) بر پایه ی طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. برای بررسی فرآیند تخمیر ویژگی های: ph، ماده ی خشک، خاکستر، ماده ی آلی، پروتئین خام، نیتروژن آمونیاکی، چربی خام، فیبر شوینده ی خنثی، کربوهیدرات های نافیبری، و اسیدهای چرب فرار اندازه گیری شد. یافته ها نشان می دهند که ph از 6 در روز صفر فرآوری به نزدیک 4 در روز 7 فرآوری تغییر کرد که نشان دهنده ی موفقیت تخمیر در دوره ی 7 روزه می باشد. هم چنین آمیخته ی خون و درونه ی شکمبه، بسته به ماده ی خشک کننده (آرد میوه ی بلوط یا سبوس) دارای 16 تا 20 درصد پروتئین می باشد که از دیدگاه تغذیه ای یک بن مایه ی پروتئینی بسیار با ارزش است. درصد ناچیز نیتروژن آمونیاکی در فرآورده ی تخمیری نشان دهنده و برآوردی از تخریب کم پروتئین و بالا بودن میزان پروتئین حقیقی می باشد. افزون بر این ها درصد چربی خام نیز در فرآورده ی تخمیری نزدیک به 6 تا 8 درصد است که این ویژگی نیز ارزش خوراکی این آمیخته ی تخمیری را بالا می برد. درصد خاکستر و ماده ی خشک اندازه گیری شده در این پژوهش نشان می دهد که هدر روی ماده ی آلی در این نوع فرآوری ناچیز بوده است، هرچند در برخی از تیمارها معنی دار شده است. هم چنین ارزیابی ظاهری نشان می دهد که فرآورده ی تخمیری خون و درونه ی شکمبه بوی زننده ی نخستین خود را از دست داده و خوش بو شده است. در پایان این پژوهش نشان داد که می توان خون و درونه ی شکمبه را به همراه مواد افزاینده ی ماده ی خشک مانند آرد میوه ی بلوط یا سبوس فرآوری زیستی کرد و فرآورده ای با ارزش خوراکی بالا به دست آورد.